TORNANIN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ
Tornanın Tanımı
Torna makinesi, ham hâldeki bir iş parçasına düzgün dairesel hareket yaptırarak, torna kalemi ve değişik kesici takımlarla talaş kaldırmak suretiyle işi silindirik, konik veya küresel biçimlerde işlemek ve iş parçaları üzerine çeşitli vidalar açmak için yapılmış bir talaşlı üretim makinesidir.
Tornalarda işlenecek iş parçaları şekil l'de görüldüğü gibi, bir tarafından torna aynasına bağlanır diğer ucundan da punta ile desteklenir. Torna aynası, torna nın kendi üzerinde bulunan bir elektrik motorundan kayış kasnak ve dişliler vasıtasıyla dönme hareketi alır. İş dönerken, torna kaleminin işe bir miktar dalması ve iş ekseni boyunca ilerlemesi ile tornalama olayı meydana gelir.
Şekil l'den ve yukardaki tariften anlaşılacağı gibi, tornalanacak bir iş parçası, torna kalemi için uygun kesme şartları oluşacak şekilde dönme hareketi yapar. Kalem için uygun kesme şartının oluşması demek, işin çapına (kalınlığına) ve sertlik derecesine göre dönme hareketi yapması demektir. İşte bu önemli şartın kolayca ayarlanabilmesi için tornalar çeşitli devir sayılarında dönecek şekilde yapılmıştır.
Tornaların devir sayılan, hız kutusu (dişli kutusu) denilen kısımdan dışındaki kumanda kollan ile ayarlanır. Bir tornanın devir sayısı şayet ayarlanabilir şekilde olmasaydı ve iş sadece bir devir sayısında dönmüş olsaydı, çapı büyük olan işler veya normal sertlikten daha sert olan iş parçaları işlenirken kalemin ucu bir anda aşırıderecede ısınır ve yanardı. Ayrıca düşük devirlerde işlenmesi gereken işlerin yapılması da mümkün olamazdı.
Bir torna makinesi şekil 2'de görüldüğü gibi, iki baştan kasa şeklinde ayaklar üzerine oturtulmuş bir gövde, bu gövde üzerinde bulunan iş mili hız kutusu, ana mili ve talaş mili hız kutusu araba ve gezer puntadan oluşmaktadır.
Adındanda anlaşılacağı gibi iş mili, ( eski adı fener mili ) ayna vasıtasıyla işin bağlandığı mildir. Araba üzerinde kalemliğe de torna kalemleri bağlanır. Gezer punta ise, uzun iş parçalarının ekseninden
desteklenmeye başlanır [1].
Makinenin endüstrideki yeri: Torna tezgahının makine endüstrisinin gelişmesindeki payı diğer tezgahlardan daha büyüktür. Bu tezgahlar, makine parçaların tam ölçüsünde ve çabuk yapılmasını sağlamaya uygun olduğundan her atelyede kullanılırlar. makine endüstrisinde gelişmesine paralel olarak torna tezgahları da gelişmiş ve bu sayede endüstrinin ve tekniğin sonsuz ihtiyaçlarını karşılayacak duruma gelmiştir [2].
Makine endüstrisindeki önemi: Makinecilikte kullanılan parçalarda silindirik, konik ve helis kısımların çok olması ve bu kısımların tornada kolayca işlenmesi nedeniyle, torna tezgahları çok kullanılır. üretimdeki önemli payı nedeniyle tornalar, makine endüstrisinde büyük bir yer tutar [3].
